Читать онлайн «Вянок»

Автор Максим Богданович

МАКСІМ БОГДАНОВІЧ.

ВЯНОК

кніжка выбраных вершоў.

ВІЛЬНЯ, ДРУКАРНЯ МАРЦІНА КУТЫ.

1913.

ВЯНОК НА МАГІЛУ

С. А. ПОЛУЯНУ

(† 8 КРАСАВІКА 1910 Г. )

Вы, хто любіце натрапіць

Між страніц старых, пажоўклых

Кнігі, ўжо даўно забытай,

Блеклы, высахшы лісток, —

Праглядзіце гэты томік:

Засушыў я на паперы

Краскі, сьвежые калісьці,

Думак шчырых і чуцьця.

МАЛЮНКІ І СЬПЕВЫ.

Этотъ листокъ, что изсохъ и свалился,

Золотомъ вечным горитъ въ песнопеньи.

А Фетъ.

Нізка вершоў "У зачарованым царстві".

O voi, ch’avete gl’intelletti sani

Mirate la dottrina, che s’asconde

Sotto’l velame degli versi strain.

Dante. Inf. IX.

* * *

Чуеш гул? — Гэта сумны, маркотны лясун

Пачынае няголасна граць:

Пад рукамі яго, разважаючы сум.

Бытцым тысячы, крэпка нацягнутых, струн,

Тонкаствольные сосны звіняць.

І ці трэба казаць, чаму сціхла рэка,

Не шасьцяць у палёх каласы

І аб чым шэпаціць галасок вецерка

Што зіяе-дрыжыць на лісьцёх лазьняка:

Кроплі сьлёз, ці халоднай расы?

1910.

ВОЗЕРА.

Стаяў калісь тут бор стары

І жыў Лясун у тым бары.

Зрубалі бор. — лясун загінуў.

Во сьлед яго ад тэй пары:

Сваё люстэрка ён пакінуў.

Маўляў у іншы сьвет вакно

Ляжыць, спакойнае, яно,

Жыцьцё сабою адбівае

І ўсё, што згінуло даўно,

У цёмнай глыбіні хавае.

НАД ВОЗЕРАМ.

Сонцэ ціха скацілося з горкі;

Месяц белы заплаканы сьвеціць,

Агледае бахматые зоркі,

Цягне з возера срэбные сеці.

У іх русалкі заблуталі косы, —

Рвуць і блутаюць срэбрные ніці

Ноч плыве над зямлёй, сее росы,

Ноч шапочэ русалкам: "засьніце"...

ВАДЗЯНІК.

Сівавусы. згорблены, я залег між цінай,

І гадамі грэюся — сплю на дне рэкі.

Твар травой аблутана, бытцым павучынай,

Засыпаюць грудзі мне жоўтые пяскі.

Над вадой ля берэга, ціха сьпіць асока,

Ды лаза зялёная жаліода-шуміць,

Хвалі ціха коцяода і бягуць далёка, —

І усё навокала сном адвечным сьпіць.

ЗЬМЯІНЫ ЦАР.

У цёмным небі—хараводы

Сіневатых зорак,

У цёмным небі сьвеціць месяц

Залатым сярпом... ,

Мы ўжо выйшлі с цесных, душных

Падзямельных норак,

На зімовы цёпды вырай

Цягнемся-паўзём.

У полі, у лесі нам усюды

Праляглі дарожкі!

Устужкай рушымся між пушчы,

На сам перад — я.

Зіхацяць маей кароны

Залатые рожкі,

Цёмным блескам адлівае

Уся луска мая.

Нам ня трэба ні ад чога

Ноччу абароны, —

А спаткаем чэлавека,

Порт разсьцеле ён:

Залаты ражок яму

Я ураню с кароны,

І праз белу палатніну

Дальш мы папаўзём.

БУРА.

Панурая, вялізная жывёла

Па шыры неба ў даль марудна праплывае.

Усё сціхла. Але вось паветрэ разсекае

Агністы меч і зіхаціць вясёла.

Ударыў ён—і грукат пракаціўся;

Мігае грозны меч, удары не змаўкаюць.

І у ніз халодные бічы крыві сьцекаюць,

А людзі кажуць: гэта дождж праліўся.

* * *

У небі — ля хмары грымотнай—празрыстая, лёгкая хмара

Шпарка плыла, і абедзьве чагось чырванелі ад жару.

Злінда жадалі яны зрабіліся-б хмарай магутнай,

Але даігёка іх вецер разнёс, наляцеушы нячутна.

Дробным дажджом над зямлёй, як сьлезамі, адна пралілася;

Гулкім раскатам грымотаў другая у атказ азвалася.

І па асобку загінулі хмары бяздольные тые,

Чуючы у небі, як вецер над сьмерцьцю іх радасна вые.

ВОЗЕРА.

У чарцы цёмнай і глыбокай

Плешчэ, пеніцца віно;

Хмелем сьветлым і халодным

Калыхаецца яно.

І хістаецца асока,

І шушць высокі бор,