Читать онлайн «Адкрыццё»

Густая вераснёўская раса.

Світання пошум над празрыстым садам...

Які ў душы спакой пад лістападам,

Якая невыказная краса!

Антонаўскія яблыкі ў траву

З галін цяжарных ападаюць глуха,

I светлы, нібы німб святога духа,

Асенні водар кружыць галаву...

Але, які ні доўгі гэты час,

Яго мне непазбежна не хапае.

I вось мяне жанчына сустракае,

I лістапад не закранае нас.

I я не разумею, што са мной.

Яна ў мяне ўглядаецца цнатліва:

— Ці ж гэта справядліва быць адной?. .

— Вядома,— я кажу ,— несправядліва...

I рукі яе плачуць на плячах,

I валасы шапочуць збажыною...

I зноў я не згадаю, што са мною,

I толькі ўспамінаю па начах,

Як водарам кружыла галаву,

Як паступова росы халадалі,

Быў верасень, і глуха ападалі

Антонаўскія яблыкі ў траву.

САД НА СКРЫЖАВАННІ

Натрасі мне яблыкаў, мама, з той маладой яблыні, што расце ў нашым садзе шостая ад дарогі.

Чыстыя мае лісты.

Мае м а р ы і жаданні.

Быццам сад на скрыжаванні,

Нечаканы і густы.

Я блукаў, мая мама, па аснежаных далях паўночных, дзе не бачыў ні яблынь, а часам ні нават дарог, і начамі мне сніліся ранкі над рэчкай Гярвяткай і ў восеньскім садзе, маладым нашым садзе, баваўняныя, цёплыя, бы малако, туманы.

I ўтрапёна, у здзіўленні

Я глядзеў за далягляд:

На пажарышчах, каменнях,

Скуль т ам сад?!

Мне шчаку казыталі галінкі той яблыні, мама, і ў далонь маю — росны! — падаў яблык — празрысты да самых зярнят! Я шчаслівы быў, мама! Я дзяліўся з сябрамі ім, мама! Я дагэтуль не ведаў, што з сябрамі дзяліцца можна так успамінамі, каб хрумсцелі, як яблык, яны.

З чатырох канцоў Зямлі,

З чатырох дарог сусвету

Я вяртаўся ў светлы гэты

Сад, як яблыні цвілі.

А штодзень на зямлі мы нялёгкай займаліся справай, і — далёка — у кожнага быў свой сад, быў свой лес ці рака, і ў кожнага — мама, а ў каго й не было ўжо мамы,— усё роўна, здавалася, мама жыла яшчэ, мама была.